جوینت ونچر در معنای عام ، شامل هر گونه همكاری بین دو شركت می شود ، چه هویت جدیدی در حین آن خلق شود و چه نشود. حتی زمانی كه توافق نامه ای تجاری سنتی ، مانند توافق نامه انتقال دانش فنی یا توزیع محصول بین دو شركت ، تحت عنوان همكاری مشترك ، منعقد شود و این توافق نامه سنتی نیز زیر دیگر عناوین همكاری، مانند توسعه مشترك محصولات باشد، باز هم مشمول تعریف عام همكاری مشترك است.
جوینت ونچر
برای یک فعالیت خاص و مشخص تشکیل می شود و معین بودن زمینه فعالیت کفایت نمی کند بلکه باید با ابعاد اقتصادی و جغرافیایی خاص مد نظر باشد.
جوینت ونچر در معنای عام ، شامل هر گونه همكاری بین دو شركت می شود ، چه هویت جدیدی در حین آن خلق شود و چه نشود.
حتی زمانی كه توافق نامه ای تجاری سنتی ، مانند توافق نامه انتقال دانش فنی یا توزیع محصول بین دو شركت ، تحت عنوان همكاری مشترك ، منعقد شود و این توافق نامه سنتی نیز زیر دیگر عناوین همكاری، مانند توسعه مشترك محصولات باشد، باز هم مشمول تعریف عام همكاری مشترك است.
وجوینت ونچر در معنای خاص زمانی شكل می گیرد كه دوشركت گردهم می آیند تا در قالب هویتی جدید ، فعالیت تجاری مشخص و مشتركی را پی ریزی كنند .
انگیزه های تشكیل جوینت ونچر
الف – انگیزه های اقتصادی :
۱- رشد جهانی شدن اقتصاد و توسعه یافتگی كشورها .
۲- عدم داشتن سرمایه لازم در كشورهای در حال توسعه به منظور حضور در صحنه رقابت های جهانی لذا در پی یافتن شركای تجاری اند تا از سرمایه های آنها در تحقق اهداف اقتصادی كشور خود
بهره‌مند گردند .
۳- به منظور پرهیز از ریسك سرمایه گذاری ، توسعه جوینت ونچر سعی در یافتن منابع سرمایه ای خارجی به عنوان پشتوانه می شود و برای نیل به این هدف ، با ایجاد شركت های فرعی وابسته به شركت مادر ، در سرمایه گذاری هایی كه ریسك بالایی دارد شركت می كنند.
بدین ترتیب با اتمام پروژه ، منابع آن به شركت مادر برمیگردد و در صورت شكست پروژه شركت فرعی تنها به میزان سرمایه آورده متضرر می گردد و امكان تعقیب شركت مادر كه به صورت مخفی در پشت چهره جوینت ونچر پنهان است وجود ندارد .
۴- نیاز به قابلیت های فنی برخی از شركت ها و متخصصان .
۵- وجود منابع طبیعی و نیروی كار ارزان در كشورهای جهان سوم و در حال توسعه انگیزه دیگر استفاده از تكنیك جوینت ونچر .
۶- وجود قوانین ضد تراست در برخی از كشورها (مثل آمریكا) شركت های بزرگ و قدرتمند را وا می دارد با ایجاد شركت های فرعی و مشاركت با استفاده از روش جوینت ونچر تلاش می كنند از فضای مناسب دیگر كشورها برای پیشبرد اهداف سودجویانه خود بهره مند گردند .
ب – انگیزه های سیاسی و حقوقی :
۱- نظر به اینكه كشورهای درحال توسعه نوعاً كشورهای سرمایه پذیر هستند ، برای رهایی از قراردادهای ننگینی همچون «امتیاز» از روش جوینت ونچر استفاده می شود تا هم سرمایه های لازم به كار گرفته شود و هم از احساسات ملی گرایانه نسبت به اقتدار حاكمیت رهایی یابند.
۲- نظر به اینكه مفاهیم حقوقی همچون مفهوم قرارداد ، شركت ، بیمه و … در همه كشورها مفاهیم یكسانی ندارند لذا با استفاده از روش جوینت ونچر كه مشكلات پذیرش مفاهیم را در كشورهای سرمایه پذیر و سرمایه گذار به وجود نمی آورد استفاده می شود.
در ایران و در قانون تشویق سرمایه گذاری خارجی ، از عنوان سرمایه گذاری به طریق مشاركت بهره برده است ، بدون اینكه از عنوان جوینت ونچر استفاده نماید.
دلايل تشکيل جوينت ونچر
- ادغام سرمايه ها براي انجام يک پروژه.
- ادغام تجارب و دانش فني در زمينه هاي متفاوت براي توليد محصول جديد.
- ادغام تجارب بازرگاني و توانايي هاي بازاريابي شريک داخلي با دانش فني و سرمايه شريک خارجي براي عرضه محصولات در بازار داخلي.
- کاهش ريسک سياسي براي شريک خارجي از طريق مشارکت دادن يک شرکت داخلي و در نهايت رعايت مقررات کشور سرمايه پذير در مورد لزوم مشارکت اتباع داخلي يا ممنوعيت کسب اکثريت سهام شرکتها توسط اتباع خارجه.
